महाराष्ट्र शासनाने जागतिक बँकेच्या सहकार्याने राबविण्यात येणारा ‘नानाजी देशमुख कृषी संजीवनी प्रकल्प (POCRA 2.0)’ हा राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी हवामान अनुकूल शेतीचा एक मोठा उपक्रम आहे.
या प्रकल्पाचा उद्देश शेतकऱ्यांना बदलत्या हवामानाशी जुळवून घेण्यासाठी सक्षम करणे आणि कृषी-आधारित उपजीविकेची साधने उपलब्ध करून शेती अधिक किफायतशीर व टिकाऊ करणे हा आहे.
🎯 नानाजी देशमुख कृषी संजीवनी प्रकल्प टप्पा-२ प्रकल्पाचा उद्देश
- शेतकऱ्यांना बदलत्या हवामानाशी जुळवून घेण्याची क्षमता देणे
- कृषीआधारित उपजीविकेची साधने उपलब्ध करून देणे
- शेती किफायतशीर, शाश्वत आणि टिकाऊ बनवणे
- शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवणे व ग्रामीण अर्थव्यवस्थेला बळकटी देणे
📅 Pocra टप्पा-२ ची अंमलबजावणी
- अंमलबजावणी कालावधी: सन २०२५–२६ पासून पुढील ६ वर्षे
- मान्यता: शासन निर्णय दिनांक ८ जुलै २०२५
- या कालावधीत राज्यातील निवडक जिल्ह्यांमध्ये प्रकल्पाचे टप्प्याटप्प्याने काम सुरू राहणार आहे.
Online अर्ज सुरु (Pokhara 2.0 ) नानाजी देशमुख कृषी संजीवनी प्रकल्प
💰 प्रकल्पाची गुंतवणूक
- एकूण प्रकल्प खर्च: ६,००० कोटी रुपये
- जागतिक बँकेचे अल्प व्याजदराचे कर्ज: ₹४,२०० कोटी
- राज्य शासनाची स्वनिधीतून गुंतवणूक: ₹१,८०० कोटी
ही गुंतवणूक शेती पायाभूत सुविधा, जलसंधारण, उत्पादन व्यवस्थापन आणि शेतकऱ्यांच्या प्रशिक्षणासाठी वापरली जाणार आहे.
🗺️ अंमलबजावणी होणारे जिल्हे
POCRA 2.0 प्रकल्पाची अंमलबजावणी राज्यातील २१ जिल्ह्यांतील ७,२०१ गावांमध्ये होणार आहे.
📍 सहभागी जिल्हे:
छत्रपती संभाजीनगर, जालना, बीड,
लातूर, नांदेड, परभणी, हिंगोली, धाराशिव,
बुलढाणा, अकोला, वाशीम, अमरावती, यवतमाळ,
वर्धा, नागपूर, भंडारा, गोंदिया, चंद्रपूर, गडचिरोली,
नाशिक, जळगाव.
👨🌾 Pokhara Yojana 2025 लाभार्थी कोण?
या प्रकल्पाचा लाभ पुढील घटकांना मिळणार आहे –
- ५ हेक्टरपर्यंत जमीन धारणा असलेले वैयक्तिक शेतकरी
(टीप: बियाणे उत्पादन घटकासाठी जमीन धारणा मर्यादेची अट नाही) - भूमिहीन कुटुंबे
- शेतकरी गट
- स्वयंसहायता गट (Self Help Groups)
- शेतकरी उत्पादक कंपनी (FPC)
⚖️ लाभार्थी निवडीचा प्राधान्यक्रम
लाभार्थी निवड करताना खालील गटांना प्राधान्य दिले जाईल —
- अनुसूचित जाती (SC)
- अनुसूचित जमाती (ST)
- महिला लाभार्थी
- दिव्यांग लाभार्थी
- सर्वसाधारण लाभार्थी
अखेर नानाजी देशमुख कृषी संजीवनी प्रकल्प टप्पा 2 (पोखरा 2.0) साठी अनुदान निधी मंजूर
🌿 पोकरा 2.0 अनुदान योजना
प्रकल्पांतर्गत शेतकऱ्यांना विविध कृषी व पूरक व्यवसाय घटकांसाठी अनुदान मिळणार आहे:
- गांडूळखत व नाडेप कंपोस्ट उत्पादन युनिट
- गोड्या पाण्यातील मत्स्यपालन
- पाणी उपसा साधने (पंप संच व पाईप)
- फळबाग लागवड
- बांबू लागवड
- रेशीम उद्योग
- विहीर पुनर्भरण
- वृक्ष लागवड
- वैयक्तिक शेततळे
- शेततळे अस्तरीकरण
- शेळीपालन
- सूक्ष्म सिंचन प्रणाली
- हरितगृह व शेडनेटगृहातील लागवड साहित्य
📝 पोकरा 2.0 अनुदान योजना अर्ज प्रक्रिया
अर्ज करण्यासाठी शेतकऱ्यांना पुढील पर्याय उपलब्ध आहेत:
📱 मोबाईल अ‍ॅपद्वारे
- महाविस्तार ए.आय. मोबाईल अ‍ॅप वापरून अर्ज करता येईल.
🌐 ऑनलाइन पोर्टलद्वारे
- अधिकृत डीबीटी पोर्टल लिंक: https://dbt-ndksp.mahapocra.gov.in
- येथे शेतकरी नोंदणी, लॉगिन आणि अर्ज करू शकतात.
- Check Pocra 2.0 समाविष्ट गावे: Pocra 2.0 Village List
📖 माहिती पुस्तिका
- डिबिटी पोर्टलवरील अर्ज प्रक्रिया आणि आवश्यक कागदपत्रांची माहिती पुस्तिकेद्वारे उपलब्ध आहे.
💵 Pokhara अनुदान जमा होण्याची प्रक्रिया
- मंजूर झाल्यानंतर अनुदान थेट लाभार्थीच्या आधार-लिंक्ड बँक खात्यात जमा होईल.
- ही प्रक्रिया पूर्णतः पारदर्शक आणि डिजिटल असेल.
📜 Pokhara Yojana महत्त्वाचे शासन निर्णय PDF
- टप्पा-२ ला मान्यता: शासन निर्णय दिनांक ८ जुलै २०२५
- समाविष्ट गावे: शासन निर्णय दिनांक १४ ऑक्टोबर २०२४
POCRA 2.0 – नानाजी देशमुख कृषी संजीवनी प्रकल्प टप्पा-२ हा महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी हवामान अनुकूल शेतीकडे जाणारे नवे युग आहे.
या प्रकल्पाद्वारे तंत्रज्ञान, आर्थिक सहाय्य आणि शाश्वत उपाययोजना यांच्या माध्यमातून ग्रामीण अर्थव्यवस्था सक्षम होईल.
हवामान बदलाच्या आव्हानांना सामोरे जाणाऱ्या महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी POCRA 2.0 हा खऱ्या अर्थाने “संजीवनी” ठरणार आहे. 🌿
नानाजी देशमुख कृषी संजीवनी प्रकल्पअंतर्गत (पोखरा) विविध कृषी योजनांची माहिती खालील लिंकवर क्लिक करा.
- पोखरा अंतर्गत गोड्या पाण्यातील मत्स्य पालन योजना
- पोकरा अंतर्गत सामुदायिक शेततळे १०० टक्के अनुदान योजना माहिती
- पोकरा अंतर्गत शेडनेट हाऊस/ प्लास्टिक टनेल/ हरितगृह अनुदान माहिती
- पोकरा अंतर्गत गांडूळ खत/नाडेप/सेन्द्रीय निविष्ठा उत्पादन यूनिट अनुदान योजना
- (पोकराअंतर्गत) विहीर पुनर्भरण योजना नानाजी देशमुख कृषी संजीवनी प्रकल्प
- (पोखरा अंतर्गत) ठिबक सिंचन तुषार सिंचन योजना अर्ज
- (पोकराअंतर्गत) मधुमक्षिका पालन अनुदान योजना फॉर्म pdf महाराष्ट्र