Apang Yojana: नमस्कार मित्रांनो आज या लेखात आपण महाराष्ट्रातील 3 दशलक्ष दिव्यांगांना सक्षम बनवणारा क्रांतिकारक कार्यक्रम बद्दल माहिती पाहणार आहोत. ज्यामध्ये महाराष्ट्र राज्य दिव्यांग व वित्त विकास महामंडळामार्फत राबवल्या जाणाऱ्या कार्यक्रमाबद्दल संपूर्ण माहिती या लेखात जाणून घेणार आहोत. त्यासाठी हा लेख संपूर्ण नक्की वाचा.
दिव्यांग योजना: महाराष्ट्र राज्य अपंग आणि वित्त विकास महामंडळ
2001 च्या जनगणनेनुसार, महाराष्ट्रामध्ये 1.569 दशलक्ष भिन्न-अपंग व्यक्ती आहेत. जे राज्याच्या लोकसंख्येच्या 2.5% आहेत. तसेच जागतिक सामाजिक संस्थांचा अंदाज आहे की, ही संख्या 5% च्या जवळ आहे. हि वास्तविक संख्या 3 ते 3.2 दशलक्ष दरम्यान असू शकते. लोकसंख्येच्या अशा महत्त्वपूर्ण भागाकडे दुर्लक्ष करणे केले गेलेले नाही. तर त्यांना समाजाचे उत्पादक सदस्य म्हणून एकत्रित केले गेलेले आहे. त्यासाठीच महाराष्ट्र राज्य अपंग आणि वित्त विकास महामंडळ स्थापन केले गेलेले आहे.
महाराष्ट्र राज्य अपंग आणि वित्त विकास महामंडळाचे उद्दिष्ट
प्रत्येक दिव्यांग व्यक्तीमध्ये अद्वितीय प्रतिभा असते आणि उत्पादकता वाढवण्यासाठी हे गुण ओळखणे आणि त्यांचे पालनपोषण करणे आवश्यक आहे. समर्थन आणि प्रोत्साहन देऊन, दिव्यांगांना स्वावलंबी होण्याचा आत्मविश्वास मिळू शकतो. अत्यावश्यक सहाय्य करून अपंगत्वामुळे निर्माण होणारे अडथळे दूर करण्याचे महाराष्ट्र राज्य अपंग आणि वित्त विकास महामंडळाचे उद्दिष्ट आहे. ज्यामध्ये :
- ट्रायसायकल
- श्रवणयंत्र
- व्हीलचेअर्स
- ब्रेल साहित्य
- चालण्याची काठी
- मोटार चालवलेल्या ट्रायसायकल
- जयपूर फूट प्रोस्थेटिक्स
- कॅलिपर
अपंग व्यक्तींना शारीरिक मर्यादांवर मात करण्यासाठी हे सहाय्य मोफत दिले जातात. याव्यतिरिक्त, व्यवसाय उभारण्यासाठी व्यावसायिक प्रशिक्षण आणि कमी व्याज कर्ज उपलब्ध करून दिले जाते. शिवाय, या व्यवसायांचे यश सुनिश्चित करण्यासाठी, दिव्यांगांनी तयार केलेल्या बाजारपेठेतील उत्पादनांना मदत करण्यासाठी कॉर्पोरेशनने “मार्केटिंग विभाग” देखील स्थापन केलेले आहेत.
जिल्हा अपंग पुनर्वसन केंद्र (DDRC) आणि ADIP योजना
महाराष्ट्र राज्य अपंग आणि वित्त विकास महामंडळ ही केवळ कर्ज देणारी संस्था नाही, तर ते दिव्यांगांच्या सर्वांगीण विकासासाठी वचनबद्ध असणारी संस्था आहे.
2012 मध्ये राज्याचे सामाजिक न्याय मंत्री शिवाजीराव मोघे यांच्या मार्गदर्शनाखाली हे अभियान औपचारिकपणे स्वीकारण्यात आले. या मिशनला पाठिंबा देण्यासाठी दोन प्रमुख उपक्रम सुरू केले आहेत:
जिल्हा अपंग पुनर्वसन केंद्र (DDRC)
अपंग व्यक्तींना एड्स/उपकरणे (एडीआयपी) योजना खरेदीसाठी सहाय्य
कोल्हापूर, सोलापूर, मुंबई, सिंधुदुर्ग, नाशिक, जळगाव आणि वर्धा या जिल्ह्यांमध्ये डीडीआरसीच्या अंमलबजावणीसाठी राज्य सरकारने अधिकृत केले आहे. केंद्र सरकारचा निधी मिळाल्यावर ही केंद्रे सुरू होतील.
- ADIP योजनेसाठी केंद्र सरकारने मुंबई, नाशिक, सातारा, सोलापूर, सिंधुदुर्ग, वर्धा, चंद्रपूर आणि गडचिरोली या राज्यांसाठी अनुदान मंजूर केले आहे.
- या जिल्ह्यांमध्ये हा उपक्रम सुरू आहे.
- प्राथमिक उपक्रमांमध्ये ग्रामीण भागात अपंगांचे मूल्यांकन करण्यासाठी शिबिरे आयोजित करणे आणि आवश्यक सहाय्यकांचे मोफत वाटप करणे समाविष्ट आहे.
ADIP योजनेअंतर्गत केंद्र सरकारचे अनुदान
- केंद्र सरकारने विविध क्षेत्रांतील दिव्यांगांना सर्वसमावेशक सहाय्य सुनिश्चित करण्यासाठी ADIP योजनेअंतर्गत जिल्हानिहाय निधीचे वाटप केले आहे.
- शिबिरे आणि मेळ्यांच्या माध्यमातून ग्रामीण जनतेपर्यंत पोहोचणे. या सक्षमीकरणाच्या प्रवासात कोणीही मागे राहणार नाही, याची खात्री देखील करून घेण्याचा या उपक्रमाचा उद्देश आहे.
निष्कर्ष
महाराष्ट्र राज्य अपंग आणि वित्त विकास महामंडळ अत्यावश्यक सहाय्य, व्यावसायिक प्रशिक्षण, आर्थिक सहाय्य आणि विपणन सहाय्य प्रदान करून दिव्यांगांचे जीवन बदलण्यासाठी राबवला गेला आहे. या प्रयत्नांचा उद्देश वेगवेगळ्या अपंग व्यक्तींना समाजाचे उत्पादक सदस्य म्हणून एकत्रित करणे. त्याचप्रमाणे त्यांचा सर्वांगीण विकास सुनिश्चित करणे आणि त्यांना स्वतंत्र आणि सन्माननीय जीवन जगण्यास सक्षम करणे हा असणार आहे.
- Panjabrao Dakh कोण आहेत? त्यांचा हवामान अंदाज कसा काय खरा ठरतो?
- Maharashtra Budget 2025: महाराष्ट्र अर्थसंकल्पातील सर्व महत्वपूर्ण योजना माहिती
- Gopal Credit Card Registration 2025: ऐसे भरें फॉर्म और पाएं 1 लाख रुपये
- वैयक्तिक शेततळे अनुदान योजना 2025 माहिती: Rashtriya Anna Suraksha Yojana
- Jan Dhan Yojana in Marathi: प्रधानमंत्री जन धन योजना 2025 बँक खाते