नमस्कार मित्रांनो, आज आपण पंतप्रधान मुद्रा योजना (PMMY) 2022 ची संपूर्ण माहिती आज या लेखात पाहणार आहोत. मित्रांनो हि एक loan योजना आहे ज्यामध्ये लघु उद्योग उभारण्यासाठी कर्ज उपलब्ध करून दिले जाते. या लेखात आपण मुद्रा कर्ज म्हणजे काय, मुद्रा कर्ज फायदे(Benefits Mudra Loan), Pradhan Mantri Loan Yojana, कर्जाच्या रकमेनुसार प्रकार कोणते, पंतप्रधान मुद्रा कर्जची वैशिष्ट्ये, कर्जचा परतफेड कालावधी किती, प्रधानमंत्री मुद्रा कर्ज लाभार्थी पात्रता (loan scheme eligibility), मुद्रा लोन योजना अर्ज कागदपत्रे, (Required Documents for Loan), मुद्रा लोन योजनेसाठी अर्ज कसा करावा(How to Apply Online Mudra Loan 2022) या प्रश्नांची उत्तरे आज या लेखात आपण पाहणार आहोत. तुम्हीही स्वतःचा नवीन उद्योग उभारू इच्छिता, परंतु आर्थिक दृष्ट्या असक्षम आहेत. तर तुम्हला या योजनेअंतर्गत कर्ज घेऊन स्वतःचा नवीन उद्योग उभारून उदयोजक बानू शकता. पंतप्रधान मुद्रा योजना किंवा पीएमएमवाय ही सूक्ष्म व लघु उद्योगांना परवडणारी पतपुरवठा करण्यासाठी भारत सरकारची प्रमुख योजना आहे.
Pradhan Mantri Mudra Loan Yojana 2022-
पीएमएमवाय योजनेअंतर्गत कर्ज उत्पादन, व्यापार आणि सेवांच्या माध्यमातून उत्पन्न नसलेल्या सूक्ष्म किंवा लघु उद्योगांना उपलब्ध आहे. संबंधित कृषी कार्यात गुंतलेले उद्योजक मुद्रा कर्जासाठीदेखील अर्ज करु शकतात. मुद्रा कर्ज योजनेअंतर्गत कर्जाची किमान रक्कम नाही, तर पीएमएमवाय अंतर्गत घेता येणारी कमाल कर्जाची रक्कम दहा लाख रुपये आहे.कर्जदारांनी मुद्रा कर्ज घेतल्यास त्यांना प्रक्रिया शुल्क देण्याची किंवा संपार्श्विक ऑफर देण्याची आवश्यकता नाही. मुद्रा कर्जावरील व्याज दर मार्जिनल कॉस्ट ऑफ लेन्डिंग रेट (Marginal Cost of Lending Rate) किंवा एमसीएलआर (MCLR) द्वारे निर्धारित केले जाते, ज्याची गणना (RBI)आरबीआयच्या मार्गदर्शक सूचनांनुसार केली जाते.
मुद्रा कर्ज म्हणजे काय?
मुद्रा कर्ज ही एक पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांची योजना आहे या योजने अंतर्गत बिगर शेती आणि बिगर कार्पोरेट सुक्ष्म व लघु उद्योगांना कर्ज दिले जाते या संस्थांना (मायक्रो युनिट डेव्हलपमेंट अँड रीफायनान्स एजन्सी लिमिटेड) या योजनेअंतर्गत दहा लाख रुपयांचे कर्ज मिळू शकते.

PMMY मुद्रा कर्ज फायदे (Benefits Mudra Loan) –
- मुद्रा कर्ज योजना उत्पन्न निर्मितीमध्ये गुंतलेल्या सूक्ष्म आणि लघु उद्योगांना पत सुविधा प्रदान करते.
- मुद्रा कर्जाचा एक मुख्य फायदा म्हणजे कर्जदारांना सुरक्षा किंवा दुय्यम सुविधा पुरवणे आवश्यक नसते. याव्यतिरिक्त, मुद्रा कर्जात (mudra loan) कोणतेही शुल्क आकारले जात नाही.
- पीएमएमवाय अंतर्गत विस्तारित पत सुविधा कोणत्याही प्रकारच्या फंड किंवा बिगर-फंड आधारित आवश्यकतांसाठी असू शकतात. म्हणून, कर्जदार मुद्रा कर्ज योजनेचा उपयोग विविध कारणांसाठी करू शकतात. मुद्रा कर्जाची पत मुदतीची कर्जे आणि ओव्हरड्राफ्ट सुविधेसाठी किंवा पत आणि पत हमीपत्रांसाठी अर्ज करण्यासाठी वापरली जाऊ शकते.
- मुद्रा कर्जासाठी कमीतकमी कर्जाची रक्कम नाही.
कर्जाच्या रकमेवर अवलंबून तीन प्रकारची मुद्रा कर्जे आहेत –
- शिशु – पीएमएमवाय योजने अंतर्गत ५०,०००/- रुपयांपर्यंतची कर्ज मंजूर होऊ शकते.
- किशोर – पीएमएमवाय योजनेंतर्गत कर्ज ५० हजार ते ५ लाख रुपयांपर्यंत मंजूर होऊ शकते.
- तरुण – पीएमएमवाय योजने अंतर्गत ५ लाख ते १० लाख रुपयांपर्यंत कर्ज मंजूर होऊ शकते.
पंतप्रधान मुद्रा कर्ज ची वैशिष्ट्ये –
प्रक्रिया शुल्क किशोर आणि शिशु कर्जासाठी शुन्य तर तरुण कर्जाचा ०.५ टक्के रक्कम हे प्रक्रिया शुल्क वेगवेगळ्या बँकांनुसार आकारले जातात.
पंतप्रधान मुद्रा कर्जचा परतफेड कालावधी किती असेल?
जर तुम्ही पंतप्रधान मुद्रा कर्ज योजनेअंतर्गत कर्ज घेतले, तर कर्ज घेतल्यापासून तीन ते पाच वर्ष हा त्या कर्जाचा परतफेड कालावधी असेल.
प्रधानमंत्री मुद्रा कर्ज लाभार्थी पात्रता (loan scheme eligibility) –
- लघु उद्योग व्यवसाय मालक
- फळ आणि भाजी विक्रेते
- पशुधन दुग्ध उत्पादक
- कुक्कुटपालन
- मत्स्यपालन
- विविध शेतीविषयक उपक्रमांची संबंधित दुकानदार
- कारागीर
Mudra Loan Bank List –
- ओरिएंटल बैंक ऑफ कॉमर्स
- स्टेट बैंक ऑफ इंडिया
- यूनियन बैंक ऑफ इंडिया
- सिंडिकेट बैंक
- यूनियन बैंक ऑफ इंडिया
- आंध्र बैंक
- बैंक ऑफ महाराष्ट्र
- देना बैंक
- आईडीबीआई बैंक
- कर्नाटक बैंक
- पंजाब नेशनल बैंक
- तमिल नाडु मरसेटाइल बैंक
- एक्सिस बैंक
- केनरा बैंक
- फेडरल बैंक
- इंडियन बैंक
- कोटक महिंद्रा बैंक
- सरस्वत बैंक
- इलाहाबाद बैंक
- बैंक ऑफ इंडिया
- कॉरपोरेशन बैंक
- आईसीआईसीआई बैंक
- j&k बैंक
- पंजाब एंड सिंध बैंक
- सेंट्रल बैंक ऑफ इंडिया
- एचडीएफसी बैंक
- इंडियन ओवरसीज बैंक
- यूको बैंक
- बैंक ऑफ़ बरोदा
मुद्रा योजना अर्ज आवश्यक कागदपत्रे (Required Documents for Loan)-
- ओळख पुरावा (आधार कार्ड किंवा मतदान कार्ड किंवा पॅन कार्ड किंवा ड्रायव्हिंग लायसन्स)
- पत्त्याचा पुरावा (विज बिल किंवा गॅस बिल किंवा नळपट्टी बिल किंवा टेलिफोन बिल)
- व्यवसाय नोंदणी प्रमाणपत्र
मुद्रा लोन योजनेसाठी अर्ज कसा करावा? How to Apply Online/Offline Mudra Loan?
Mudra Loan Apply Offline –
- या योजनेअंतर्गत अर्ज करण्यासाठी लागणारी आवश्यक कागदपत्रे घेऊन जवळच्या वित्तीय संस्थेकडे ( बँकेत)जावे लागेल.
- जागतिक भारतात जवळजवळ सर्व आर्थिक संस्था मध्ये मुद्रा कर्जासाठी अर्ज करू शकता.
- बँकेत गेल्यानंतर तुम्हाला कर्ज अर्ज भरावा लागेल आणि आपला वैयक्तिक व व्यावसायिक तपशील द्यावा लागेल.
- मुद्रा मंत्रालय कर्ज योजनेसाठी अर्ज कसा करावा हे जाणून घेण्यासाठी त्यांना किती रक्कम द्यायची आहे ते देखील तपासून घ्यावे लागतील.
- त्यामध्ये बँक तुम्हाला मुद्रा लोन ऑनलाइन अर्ज करण्यासाठी पर्याय पुरवले जातील, त्यामध्ये शिशू, किशोर आणि तरुण हे तीन पर्याय असतील तुमच्या व्यवसायानुसार तुम्ही या तिन्ही पैकी कोणताही एक पर्याय निवडून या योजनेअंतर्गत कर्ज घेऊ शकता. त्या पर्यायांचे विश्लेषण आपल्याला वरील लेखात मिळेल.
अश्या प्रकारे तुम्ही या योजनेचा अर्ज करून लाभ घेऊ शकता, आणि आपल्या व्यवसायाला आर्थिक पाठबळ मिळवू शकता.
Mudra Loan Apply Online –



- सर्वप्रथम आपल्याला मुद्रा योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटवर जावे लागेल.
- आता मुख्यपृष्ठ आपल्यासमोर उघडेल.
- मुख्य पृष्ठावर, आपल्याला लॉगिन बटणावर क्लिक करावे लागेल.
- पंतप्रधान मुद्रा लोन योजना
- आता आपल्यासमोर एक नवीन पृष्ठ उघडेल ज्यामध्ये आपल्याला आपले वापरकर्तानाव, संकेतशब्द आणि कॅप्चा कोड प्रविष्ट करावा लागेल.
- आता आपल्याला लॉगिन बटणावर क्लिक करावे लागेल.
- आपण मुद्रा पोर्टलवर लॉगिन करण्यात सक्षम असाल.