नमस्कार विद्यार्थी मित्रांनो, आज या लेखात आपण औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था ITI स्टायपेंड योजना ( ITI Stipends Scheme Maharashtra ) संबंधित माहिती पाहणार आहोत. त्यामध्ये हि योजना काय आहे याचे उद्दिष्ट्य काय आहे, लाभ कोणते, पात्रता निकष कोणते, अर्ज कुठे करायचा, आवश्यक कागदपत्रे कोणती या सर्व गोष्टींची माहिती तुम्हाला आज या लेखात मिळणार आहे. त्यासाठी हा लेख संपूर्ण नक्की वाचा.
ITI Stipends Scheme Maharashtra
तांत्रिक प्रशिक्षणाला चालना देण्यासाठी आणि महाराष्ट्रातील अनुसूचित जाती (SC) विद्यार्थ्यांसाठी नोकरीच्या संधी निर्माण करण्याच्या प्रयत्नात, सामाजिक न्याय आणि विशेष सहाय्य विभागाने “औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थेतील प्रशिक्षणार्थींना शिष्यवृत्ती” नावाची पायनियरिंग योजना सुरू केली. औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था (ITIs) मध्ये नोंदणी केलेल्या अनुसूचित जातीच्या विद्यार्थ्यांना त्यांच्या कौशल्य विकासाला चालना देण्यासाठी आणि त्यांची रोजगारक्षमता वाढवण्यासाठी आर्थिक सहाय्य प्रदान करणे हा या उपक्रमाचा उद्देश आहे. स्टायपेंड ऑफर करून आणि सर्वसमावेशक शिक्षणाला प्रोत्साहन देऊन, ही योजना विद्यार्थ्यांना त्यांच्या स्वप्नांचा पाठपुरावा करण्यास आणि देशाच्या विकासात योगदान देण्यास सक्षम करते.
Industrial Training Institutes (ITI) Stipends Scheme Details
| Scheme Name | Stipends to Trainees in Industrial Training Institute |
| Objective | To provide technical training to Scheduled Caste (SC) students in Industrial Training Institutes (ITIs) for improved job opportunities |
| Benefits | – ₹60/month stipend for SC students residing in the hostels of the Department of Technical Education |
| – ₹40/month stipend for SC students from the Social Welfare department | |
| – ₹100/month stipend for SC students not receiving any assistance from the Department of Technical Education | |
| Eligibility Criteria | – Permanent resident of Maharashtra |
| – Belonging to Scheduled Caste (SC) category | |
| – Enrolled in a recognized Industrial Training Institute | |
| – Annual income of the applicant’s father should not exceed ₹65,290 |
आयटीआय स्टायपेंड योजनेचे उद्देश काय आहे?
अनुसूचित जाती (SC) विद्यार्थ्यांना ITIs मध्ये तांत्रिक प्रशिक्षणाच्या संधी उपलब्ध करून देणे हा या योजनेचा मुख्य उद्देश आहे. स्टायपेंड ऑफर करून, या योजनेचा उद्देश त्यांच्या नोकरीच्या संधी वाढवणे आणि त्यांना यशस्वी करिअर तयार करण्यासाठी सक्षम करणे आहे. महाराष्ट्रातील अनुसूचित जातीच्या विद्यार्थ्यांसाठी सर्वसमावेशकतेला चालना देणे आणि संधीतील अंतर भरून काढणे हे या योजनेचे उद्दिष्ट आहे.
अनुसूचित जाती प्रशिक्षणार्थींसाठी आयटीआय स्टायपेंड योजनेचे फायदे:
योजनेंतर्गत, तंत्रशिक्षण विभागाच्या वसतिगृहात राहणारे अनुसूचित जातीचे विद्यार्थी ₹60 च्या मासिक स्टायपेंडसाठी पात्र आहेत. हे योगदान हे सुनिश्चित करते की प्रशिक्षणार्थींना त्यांच्या राहणीमान खर्चासाठी आर्थिक सहाय्य आणि शिक्षणासाठी अनुकूल वातावरण आहे. याव्यतिरिक्त, समाजकल्याण विभाग या विद्यार्थ्यांना ₹40 चा मासिक स्टायपेंड वाढवतो, त्यांच्या आर्थिक पाठिंब्याला पूरक आहे. ज्या अनुसूचित जाती प्रशिक्षणार्थींना तंत्रशिक्षण विभागाकडून कोणतीही मदत मिळत नाही, त्यांना समाजकल्याण विभाग मासिक ₹100 स्टायपेंड ऑफर करतो, ज्यामुळे त्यांना आर्थिक अडचणींशिवाय त्यांचे शिक्षण सुरू करता येते.
आयटीआय स्टायपेंड योजना पात्रता निकष:
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी, संभाव्य अर्जदारांनी खालील निकष पूर्ण केले पाहिजेत:
- अर्जदार हा महाराष्ट्राचा कायमचा रहिवासी असणे आवश्यक आहे.
- विद्यार्थी अनुसूचित जाती (SC) प्रवर्गातील असावा.
- विद्यार्थ्याने मान्यताप्राप्त औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थेत प्रशिक्षण घेणे बंधनकारक आहे.
- अर्जदाराच्या वडिलांचे वार्षिक उत्पन्न ₹65,290 पेक्षा जास्त नसावे.
आयटीआय स्टायपेंड योजना अर्ज प्रक्रिया / ITI Stipends Scheme Application
योजनेसाठी अर्ज प्रक्रिया ऑफलाइन आहे आणि इच्छुक उमेदवार या चरणांचे अनुसरण करू शकतात:
- Step 1: अर्ज प्रक्रिया सुरू करण्यासाठी संबंधित औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थेशी (ITI) संपर्क साधा.
- Step 2: पुढील मार्गदर्शन आणि समर्थनासाठी ITI च्या मुख्याध्यापकांशी संपर्क साधा.
- Step 3: अर्ज प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी तुमच्या जिल्ह्याशी संबंधित जिल्हा समाज कल्याण अधिकारी किंवा जिल्हा परिषदेशी संपर्क साधा.
ITI Stipends Scheme आवश्यक कागदपत्रे:
अर्ज प्रक्रिया यशस्वीरित्या पूर्ण करण्यासाठी, अर्जदारांनी खालील कागदपत्रे प्रदान करणे आवश्यक आहे:
- वैयक्तिक ओळख स्थापित करण्यासाठी ओळख पुरावा, जसे की आधार कार्ड.
- एससी प्रवर्ग स्थितीची पडताळणी करण्यासाठी जात प्रमाणपत्र.
- उत्पन्नाच्या निकषांवर आधारित पात्रता निश्चित करण्यासाठी वडिलांचे उत्पन्न प्रमाणपत्र.
- स्टायपेंडच्या रकमेच्या सुरळीत व्यवहारासाठी बँक तपशील.
- मान्यताप्राप्त औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थेत नोंदणी प्रमाणित करण्यासाठी शैक्षणिक प्रमाणपत्रे.
FAQ (वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न):
“औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थेतील प्रशिक्षणार्थींना वेतन” योजनेसाठी कोण अर्ज करण्यास पात्र आहे?
ही योजना विशेषतः अनुसूचित जाती (SC) प्रवर्गातील विद्यार्थ्यांसाठी तयार करण्यात आली आहे जे महाराष्ट्राचे कायमचे रहिवासी आहेत. त्यांनी मान्यताप्राप्त औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थेत (ITI) नावनोंदणी केली पाहिजे आणि योजनेद्वारे निर्धारित केलेल्या उत्पन्नाचे निकष पूर्ण केले पाहिजेत.
या योजनेअंतर्गत अनुसूचित जातीच्या विद्यार्थ्यांना किती स्टायपेंड मिळेल?
तंत्रशिक्षण विभागाच्या वसतिगृहात राहणार्‍या अनुसूचित जातीच्या विद्यार्थ्यांना ₹60 चा मासिक स्टायपेंड मिळेल. याव्यतिरिक्त, समाज कल्याण विभाग या विद्यार्थ्यांना मासिक ₹ 40 चे स्टायपेंड प्रदान करतो. एखाद्या विद्यार्थ्याला तंत्रशिक्षण विभागाकडून कोणतीही मदत न मिळाल्यास, ते समाज कल्याण विभागाकडून ₹100 च्या मासिक स्टायपेंडसाठी पात्र आहेत.
Aajeevika Micro-Finance Yojana | उद्योजक कर्ज योजना संपूर्ण माहिती
मी योजनेसाठी अर्ज कसा करू शकतो?
अर्ज प्रक्रिया ऑफलाइन आहे. इच्छुक विद्यार्थी मार्गदर्शनासाठी त्यांच्या संबंधित औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थेशी (ITI) संपर्क करून सुरुवात करू शकतात. आयटीआय प्राचार्य पुढील सहाय्य देऊ शकतात. अर्ज प्रक्रिया पूर्ण करण्यासाठी, विद्यार्थ्यांना त्यांच्या जिल्ह्याशी संबंधित जिल्हा समाज कल्याण अधिकारी किंवा जिल्हा परिषदेशी संपर्क साधावा लागेल.
अर्ज प्रक्रियेसाठी कोणती कागदपत्रे आवश्यक आहेत?
- अर्जदारांनी खालील कागदपत्रे प्रदान करणे आवश्यक आहे:
- ओळखीचा पुरावा, जसे की आधार कार्ड.
- एससी श्रेणीची स्थिती सत्यापित करण्यासाठी जात प्रमाणपत्र.
- उत्पन्नाच्या निकषांवर आधारित पात्रता स्थापित करण्यासाठी वडिलांचे उत्पन्न प्रमाणपत्र.
- स्टायपेंड रकमेच्या सुरळीत व्यवहारासाठी बँक तपशील.
- मान्यताप्राप्त ITI मध्ये नावनोंदणी सिद्ध करण्यासाठी शैक्षणिक प्रमाणपत्रे.
ही योजना फक्त आयटीआयमध्ये विशिष्ट अभ्यासक्रम करणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठीच लागू आहे का?
नाही, ही योजना कोणत्याही मान्यताप्राप्त औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था (ITI) अभ्यासक्रमात प्रशिक्षण घेत असलेल्या SC विद्यार्थ्यांसाठी खुली आहे. तांत्रिक असो की गैर-तांत्रिक अभ्यासक्रम, पात्र विद्यार्थी या योजनेचा लाभ घेऊ शकतात.
महाराष्ट्रातील सर्व जिल्ह्यातील अनुसूचित जातीचे विद्यार्थी स्टायपेंडसाठी पात्र आहेत का?
होय, पात्रता निकष पूर्ण करणारे महाराष्ट्रातील सर्व जिल्ह्यातील अनुसूचित जातीचे विद्यार्थी या योजनेसाठी अर्ज करू शकतात. राज्यभरातील सर्व पात्र अनुसूचित जाती विद्यार्थ्यांना समान संधी उपलब्ध करून देण्याचा या योजनेचा उद्देश आहे.
50% सबसिडी समाजकल्याण शिक्षण कर्ज योजना संपूर्ण माहिती | LIDCOM Education Loan Scheme
स्टायपेंडची रक्कम किती वेळा वितरित केली जाते?
स्टायपेंडची रक्कम मासिक आधारावर वितरित केली जाते. पात्र विद्यार्थ्यांना त्यांच्या राहणीमानाचा खर्च आणि शैक्षणिक उपक्रमांसाठी दर महिन्याला स्टायपेंड मिळेल.
या योजनेसह विद्यार्थी इतर शिष्यवृत्ती किंवा आर्थिक मदत घेऊ शकतात का?
होय, त्या योजनांच्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार विद्यार्थी इतर शिष्यवृत्ती किंवा आर्थिक मदत घेऊ शकतात. तथापि, “औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थेतील प्रशिक्षणार्थींना शिष्यवृत्ती” योजनेशी कोणताही विरोध नसल्याचे सुनिश्चित करण्यासाठी प्रत्येक शिष्यवृत्ती किंवा आर्थिक मदत कार्यक्रमाच्या विशिष्ट अटी व शर्ती तपासणे उचित आहे.
प्रशिक्षणार्थींना किती काळ स्टायपेंड दिला जाईल?
स्टायपेंड तरतुदीचा कालावधी औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थेतील (ITI) विद्यार्थ्यांच्या प्रशिक्षण कार्यक्रमाच्या कालावधीवर अवलंबून असेल. अभ्यासक्रमाच्या कालावधीसाठी किंवा योजनेच्या अटी व शर्तींनुसार स्टायपेंड दिला जाईल.
निष्कर्ष:
“औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थेतील प्रशिक्षणार्थींना शिष्यवृत्ती” ही योजना महाराष्ट्र शासनाचा एक परिवर्तनकारी उपक्रम आहे. ITIs मध्ये तांत्रिक प्रशिक्षण घेत असलेल्या अनुसूचित जातीच्या विद्यार्थ्यांना आर्थिक सहाय्य देऊन, या योजनेचे उद्दिष्ट संधीतील अंतर भरून काढणे आणि सामाजिक समावेशनाला प्रोत्साहन देणे आहे. स्टायपेंडच्या तरतुदीद्वारे, हे प्रशिक्षणार्थी आर्थिक अडचणींचा बोजा न ठेवता त्यांचे शिक्षण आणि कौशल्य विकासावर लक्ष केंद्रित करू शकतात. ही योजना केवळ वैयक्तिक प्रशिक्षणार्थींना सक्षम बनवते असे नाही तर कुशल कामगारांना प्रोत्साहन देऊन राज्याच्या सर्वांगीण वाढ आणि विकासात योगदान देते.
Reference – https://sjsa.maharashtra.gov.in/en/scheme-category/education-training?&Submit=Submit&page=2
- Panjabrao Dakh कोण आहेत? त्यांचा हवामान अंदाज कसा काय खरा ठरतो?
- Maharashtra Budget 2025: महाराष्ट्र अर्थसंकल्पातील सर्व महत्वपूर्ण योजना माहिती
- Gopal Credit Card Registration 2025: ऐसे भरें फॉर्म और पाएं 1 लाख रुपये
- मुख्यमंत्री अन्नपूर्णा योजना 2025 आली!! आता वर्षाला तीन गॅस सिलिंडर मोफत मिळणार!! अर्थसंकल्प 2025
- वैयक्तिक शेततळे अनुदान योजना 2025 माहिती: Rashtriya Anna Suraksha Yojana