पोस्ट ऑफिस सेविंग स्कीम 2023: अर्ज, कागदपत्रे, पात्रता संपूर्ण माहिती मराठीमध्ये

नमस्कार मित्रांनो, आज आम्ही तुम्हाला पोस्ट ऑफिस सेव्हिंग स्कीम २०२२ शी संबंधित सर्व महत्त्वाची माहिती या लेखाद्वारे देणार आहोत . बँकेप्रमाणेच आपल्या देशात पोस्ट ऑफिस देखील अनेक बचत योजना चालवते. या बचत योजनांमुळे लोकांना पैसे वाचवणे सोपे जाते . जसे की पोस्ट ऑफिस सेव्हिंग स्कीमसाठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया, उद्देश, पोस्ट ऑफिस सेव्हिंग स्कीमचे प्रकार, पात्रता, फायदे इ. तुम्हाला पोस्ट ऑफिस सेव्हिंग स्कीम २०२२ शी संबंधित सर्व महत्त्वाची माहिती जाणून घ्यायची असेल, तर तुम्ही हा लेख शेवटपर्यंत वाचा.

काय आहे पोस्ट ऑफिस बचत योजना?

पोस्ट ऑफिस सेव्हिंग स्कीममध्ये गुंतवणूक करून, गुंतवणूकदारांना उच्च व्याजदर तसेच कर लाभ प्रदान केले जातात. आयकर कायद्याच्या कलम 80C अंतर्गत कर सूट दिली जाते. पोस्ट ऑफिस अनेक बचत योजना चालवते. जसे सार्वजनिक भविष्य निर्वाह निधी, सुकन्या समृद्धी योजना, राष्ट्रीय बचत प्रमाणपत्र इ. या सर्व योजनांबद्दल आम्ही तुम्हाला या लेखात देणार देणार आहोत. इंडिया पोस्ट देशातील पोस्टल साखळी नियंत्रित करते. परंतु पोस्टल साखळी नियंत्रित करण्याव्यतिरिक्त, इंडिया पोस्ट गुंतवणूकदारांसाठी अनेक ठेव बचत योजना देखील चालवते. ज्याला आपण पोस्ट ऑफिस सेव्हिंग स्कीम किंवा पोस्ट ऑफिस सेव्हिंग स्कीम म्हणून ओळखतो .

पोस्ट ऑफिस बचत योजना उद्देश काय?

या योजनेद्वारे गुंतवणूकदार आर्थिकदृष्ट्या मजबूत होतील. पोस्ट ऑफिस सेव्हिंग स्कीममध्ये एकच नाही तर अनेक योजना आहेत, जी लोकांच्या सर्व घटकांना लक्षात घेऊन सुरू करण्यात आली आहे. सर्व स्तरातील लोकांसाठी काहीतरी योजना असावी यासाठी प्रयत्न केले आहेत. जेणेकरून लोक पोस्ट ऑफिस बचत योजनेत जास्तीत जास्त गुंतवणूक करतील.पोस्ट ऑफिस बचत योजनेचा मुख्य उद्देश लोकांमध्ये बचतीची भावना वाढवणे हा आहे. यासाठी सरकारने पोस्ट ऑफिस सेव्हिंग स्कीम २०२२ मध्ये गुंतवणूक करणार्‍या गुंतवणूकदारांसाठी उच्च व्याज दराची तसेच कर सूट देण्याची तरतूद केली आहे .

पोस्ट ऑफिस सेव्हिंग स्कीम २०२१ ची प्रमुख वैशिष्ट्ये कोणती?

योजना	पोस्ट ऑफिस बचत योजना
योजना कोणी सुरू केली	भारत सरकार
लाभार्थी	भारताचे नागरिक
योजना उपलब्ध आहे की नाही	उपलब्ध आहे
उद्देश	उच्च व्याज दर आणि कर सूट देऊन लोकांमध्ये बचत करण्याची सवय वाढवणे.
वर्ष	२०२१
अधिकृत संकेतस्थळ	indiapost.gov.in/Financialhindi/Pages/Content/Post-Office-Saving-Schemes.aspx

पोस्ट ऑफिस बचत योजनांचे प्रकार कोणते?

पोस्ट ऑफिस बचत खाते –

पोस्ट ऑफिस बचत खाते हे बँक खात्यासारखे असते . पोस्ट ऑफिस बचत खात्यावरील व्याजदर ४ टक्के ठेवण्यात आला आहे. जे पूर्णपणे करपात्र आहे. पोस्ट ऑफिस बचत खात्यात किमान ५०/- रुपये एवढी रक्कम ठेवणे बंधनकारक आहे.

पोस्ट ऑफिस मासिक उत्पन्न योजना-

या योजनेअंतर्गत, गुंतवणूकदाराला त्याच्या गुंतवणुकीवर दर महिन्याला एक निश्चित उत्पन्न दिले जाते. या योजनेत ६.६ टक्के व्याजदर निश्चित करण्यात आला आहे. या योजनेचा मॅच्युरिटी कालावधी ५ वर्षे ठेवण्यात आला आहे. या योजनेत गुंतवणूक करण्यासाठी किमान रक्कम १५०० रुपये निश्चित करण्यात आली आहे. आणि कमाल रक्कम सिंगल होल्डिंग खात्यासाठी ४.५ लाख रुपये आणि संयुक्त खात्यासाठी ९,००,०००/- रुपये निश्चित करण्यात आली आहे.

पोस्ट ऑफिस वेळ ठेव योजना –

पोस्ट ऑफिस टाइम डिपॉझिट स्कीममध्ये गुंतवणुकीचे वेगवेगळे कालावधी पर्याय आहेत. योजनेत गुंतवणूक करण्यासाठी किमान रक्कम २००/- निश्चित करण्यात आली आहे. या योजनेंतर्गत उघडलेले खाते दुसऱ्याला हस्तांतरित केले जाऊ शकते. हे खाते चार कामाच्या तासांमध्ये विभागलेले आहे. १ वर्षाची ठेव ठेवल्यास ५.५% व्याजदर ठेवण्यात आला आहे, २ वर्षांसाठी देखील ५.५ टक्के व्याजदर ठेवण्यात आला आहे आणि ३ वर्षांसाठी देखील ५.५ टक्के व्याजदर ठेवण्यात आला आहे. पण तुम्ही ५ वर्षांसाठी ठेव ठेवल्यास ६.७% व्याजदर ठेवण्यात आला आहे.

सार्वजनिक भविष्य निर्वाह निधी –

सार्वजनिक भविष्य निर्वाह निधी ही दीर्घकालीन गुंतवणूक योजना आहे. ज्याचा कालावधी १५ वर्षे आहे. या योजनेअंतर्गत ७.१ टक्के व्याजदर निश्चित करण्यात आला आहे. या योजनेत गुंतवणूक करण्यासाठी किमान रक्कम ५००/- रुपये आणि कमाल रक्कम १,५०,०००/- रुपये आहे.

ज्येष्ठ नागरिक बचत योजना –

ही योजना ६० वर्षांवरील गुंतवणूकदारांसाठी आहे. या योजनेअंतर्गत ७.४ टक्के व्याजदर निश्चित करण्यात आला आहे. या योजनेतील गुंतवणूकीची कमाल रक्कम १५,००,०००/- रुपये निश्चित करण्यात आली आहे.

किसान विकास पत्र –

ही योजना देशातील शेतकऱ्यांसाठी आहे. या योजनेअंतर्गत ६.९ टक्के व्याजदर निश्चित करण्यात आला आहे. या योजनेचा कालावधी ९ वर्षे ४ महिने आहे. या योजनेत गुंतवणूक करण्यासाठी किमान रक्कम १०००/- रुपये आहे आणि कमाल रक्कम निश्चित केलेली नाही.

सुकन्या समृद्धी योजना –

मुलींना लाभ देण्यासाठी ही योजना ठेवण्यात आली आहे. या योजनेअंतर्गत ७.६ टक्के व्याजदर निश्चित करण्यात आला आहे. आणि या योजनेत गुंतवणूक करण्यासाठी किमान रक्कम १०००/- आणि कमाल रक्कम १,५०,०००/- आहे. जे एका वर्तुळाकार वर्षासाठी असते. या योजनेअंतर्गत खाते उघडल्याच्या तारखेपासून किमान १५ वर्षांची गुंतवणूक करणे बंधनकारक आहे.

राष्ट्रीय बचत प्रमाणपत्र –

या योजनेत गुंतवणूक करण्यासाठी परिपक्वता कालावधी 5 वर्षे निश्चित करण्यात आला आहे. आणि या योजनेत गुंतवणूकदारांसाठी ६.८ टक्के व्याजदर निश्चित करण्यात आला आहे. या योजनेत गुंतवणूक करण्यासाठी किमान रक्कम १००/- रुपये निश्चित करण्यात आली आहे आणि कमाल रक्कम निश्चित केलेली नाही.

पोस्ट ऑफिस आवर्ती ठेव –

ही ५ वर्षांची मासिक गुंतवणूक योजना आहे. गुंतवणूकदाराला या योजनेत दर महिन्याला गुंतवणूक करावी लागते. या योजनेतील व्याजदर ५.८ टक्के ठेवण्यात आला आहे. या योजनेत गुंतवणूक करण्यासाठी किमान रक्कम १०/- रुपये ठेवण्यात आली आहे आणि कमाल रक्कम निश्चित केलेली नाही.

पोस्ट ऑफिस बचत योजना शुल्क –

डुप्लिकेट पासबुक जारी करणे	₹५०
खात्याचे विवरण घेणे किंवा ठेव पावती घेणे	₹२०
हरवलेल्या किंवा विकृत प्रमाणपत्राच्या बदल्यात पासबुक जारी करणे	₹१०
नोंदणी रद्द करणे	₹५०
खाते हस्तांतरण	₹१००
खात्याची तारण	₹१००
बचत बँक खात्यात चेकबुक देणे	त्यानंतर १० चेकसाठी शुल्क नाही ₹२ प्रति चेक.
चेकच्या डिस-ओनरवरील शुल्क	₹१००

अकाली बंद होण्याचा कालावधी –

योजनांची नावे	कालावधी
किसान विकास पत्र गुंतवणूक केल्यानंतर	२ वर्षे ६ महिने
राष्ट्रीय बचत मासिक उत्पन्न खाते खाते उघडल्यानंतर	१ वर्ष
ज्येष्ठ नागरिक बचत योजना खाते खाते	कधीही बंद केले जाऊ शकते.
सार्वजनिक भविष्य निर्वाह निधी खाते खाते उघडल्यानंतर	५ वर्षे
सुकन्या समृद्धी खाते खाते उघडल्यानंतर	५ वर्षे
राष्ट्रीय बचत आवर्ती ठेव खाते खाते उघडल्यानंतर	३ वर्षे
राष्ट्रीय बचत वेळ ठेव खाते खाते उघडल्यानंतर	६ महिने
राष्ट्रीय बचत प्रमाणपत्र खाते उघडल्यानंतर	५ वर्षे